De ministers van de EU-lidstaten hebben in de Raad van de Europese Unie een reeks maatregelen goedgekeurd om het Europese stroomnet te versterken door onder meer individuele netten te koppelen tot een ‘supergrid’.
‘Het aandeel van hernieuwbare-energiebronnen in de Europese elektriciteitsproductie is sinds 2004 meer dan verdubbeld tot bijna 40 procent’, aldus Tinne Van der Straeten, Belgisch minister van Energie. ‘De conclusies van de Raad van de Europese Unie sluiten aan bij deze ontwikkeling en weerspiegelen de ambitie van de EU om groener, concurrerender en veerkrachtiger te worden in de energiesector en benadrukken de noodzaak om een EU-supernetwerk uit te rollen om meer hernieuwbare-energiebronnen op te nemen, de elektrificatie te ondersteunen, de prijzen te stabiliseren en de energiezekerheid te vergroten.’
Europese netwerkplanning
De EU streeft naar een volledig geïntegreerd en onderling verbonden stroomnet. In de nu door de Raad van de Europese Unie aangenomen conclusies wordt gewezen op de noodzaak van een op Europees niveau gecoördineerde langetermijnplanning voor de elektriciteitsnetinfrastructuur, vooral met het oog op de toenemende congestie.
Deze planning moet volgens de Europese ministers worden gecombineerd met de bottom-upcoördinatie van nationale investeringsplannen en rekening houdend met de specifieke kenmerken van regio’s die niet of onvoldoende onderling verbonden zijn. De ministers vragen de Europese Commissie een versterkt kader voor te stellen dat ervoor zorgt dat de netwerkplanning en -uitrol in overeenstemming zijn met de Europese klimaat- en energiedoelstellingen. Ook moeten er maatregelen komen om de vergunningsprocedures voor de uitbreiding van elektriciteitsnetten te versnellen.
SolarPowerEurope opgetogen
Walburga Hemetsberger, algemeen directeur van de Europese koepelorganisatie SolarPower Europe, reageert opgetogen. ‘Dit is een belangrijke mijlpaal in de energietransitie. De ministers van Energie hebben positieve voorstellen gedaan om de investeringen in het elektriciteitsnet in Europa te versnellen, bijvoorbeeld door op te roepen tot regelgeving die anticiperende investeringen vergemakkelijkt en door de Europese Investeringsbank te vragen meer middelen uit te trekken voor de financiering van netuitbreidingen.’
Toch maakt Hemetsberger ook een kritische kanttekening. ‘Hoewel netwerken essentieel zijn voor de energietransitie, is flexibiliteit – waaronder opslag in batterijen en vraagrespons – van cruciaal belang om netwerken in staat te stellen zich snel aan te passen naarmate de infrastructuur de achterstand inloopt. Wij betreuren het dat de ministers de uitdagingen voor het opschalen van batterijopslag en andere flexibiliteitsoplossingen niet even gedetailleerd hebben behandeld als de uitdagingen voor netwerkinfrastructuur. Op dit moment zijn er geen financiële prikkels voor zonne-energiesystemen en batterijsystemen, noch zijn er prikkels voor systeembeheerders om flexibiliteit te integreren in de planning van netwerkinvesteringen. We lopen ver achter op de doelstelling van 200 gigawatt aan batterijopslag die nodig is tegen 2030, ondanks het feit dat flexibiliteit de snellere en meer kosteneffectieve oplossing is om een negatievere prijsstelling op de elektriciteitsmarkten te vermijden.’
SolarPower Europe dringt er daarom bij de Europese leiders op aan om voor 2030 en 2040 politieke doelen te stellen voor energieopslag en vraagrespons. ‘We moeten flexibiliteit hoog op de politieke agenda houden’, besluit Hemetsberger.