Hervorming elektriciteitsmarkt: EU wil Contracts for Difference als enige subsidievorm voor wind- en zonne-energie

De Europese Commissie wil de Europese elektriciteitsmarkt hervormen om zo sneller in te zetten op hernieuwbare energie en het uitfaseren van gas, consumenten minder afhankelijk te maken van schommelende fossiele brandstofprijzen. Ook wil ze consumenten beter beschermen tegen toekomstige prijspieken en marktmanipulatie en de Europese industrie ‘schoon en concurrerender’ maken.

Duidelijkere informatie consumenten

In het kader van de door de Europese Commissie voorgestelde hervorming moeten sommige EU-wetten worden aangepast, zoals de elektriciteitsverordening, de elektriciteitsrichtlijn en de Regulation on Energy Markets Integrity and Transparancy (REMIT)-verordening.
Essentieel in het voorstel van de Europese Commissie is dat consumenten een ruime keuze aan contracten en duidelijkere informatie krijgen voordat ze contracten ondertekenen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld kiezen voor veilige prijzen voor de lange termijn, om ernstige risico’s en schommelingen te voorkomen, maar ze kunnen ook nog altijd kiezen voor een dynamisch contract om te profiteren van prijsverschillen en stroom te gebruiken wanneer deze goedkoper is. Naast meer keuzevrijheid wordt ook de prijsstabiliteit bevorderd door het risico te verminderen dat een energieleverancier failliet gaat. Het voorstel verplicht energiebedrijven namelijk hun prijsrisico’s ten minste af te dekken voor de volumes die onder vaste contracten vallen, zodat ze minder gevoelig zijn voor prijspieken en marktschommelingen. Lidstaten worden ook verplicht om voor noodleveranciers te zorgen zodat geen enkele consument zonder elektriciteit komt te zitten.

Zonne-energie delen met buurman

Verder worden de regels om hernieuwbare energie te delen vernieuwd. Consumenten zullen in wind- en zonneparken kunnen investeren en overtollige zonne-energie van de zonnepanelen op hun dak ook aan hun buren en niet alleen aan hun leverancier kunnen verkopen. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk een overschot aan zonne-energie te delen met de buurman.

Vraagrespons en opslag

Om het elektriciteitssysteem flexibeler te maken, moeten lidstaten nagaan wat hun behoeften zijn en nieuwe doelen stellen voor een flexibeler gebruik van niet-fossiele brandstoffen. Ze kunnen ook nieuwe steunregelingen invoeren, met name voor vraagrespons en opslag. Dankzij de hervorming kunnen systeembeheerders de vraag tijdens piekuren verminderen. Naast dit voorstel heeft de Europese Commissie ook aanbevelingen gedaan aan de lidstaten om innovatie, technologie en energieopslagcapaciteit te bevorderen.

Stroomafnameovereenkomsten

Om de EU-industrie concurrerender en minder afhankelijk van prijsverschillen te maken, wil de Europese Commissie stabielere langetermijncontracten faciliteren. Een voorbeeld daarvan zijn de voor de wind- en zonne-energiesector bekende stroomafnameovereenkomsten (ppa’s).

Zo kunnen bedrijven hun eigen rechtstreekse energieleveringen opzetten en van de stabielere prijzen van hernieuwbare energie en niet-fossiele elektriciteitsproductie te profiteren. Om de huidige belemmeringen – zoals kredietrisico’s van kopers – aan te pakken, worden lidstaten verplicht om marktgebaseerde garanties voor stroomafnameovereenkomsten beschikbaar te stellen.

Contracts for Difference

Verder wil de Europese Commissie dat alle overheidssteun voor nieuwe investeringen in hernieuwbare energie en CO-arme niet-fossiele elektriciteitsopwekking plaatsvinden via Contracts for Difference.

Contracts for Difference – tweerichtingscontracten – verlenen namelijk subsidie bij een lage elektriciteitsprijs en toppen hoge winsten af bij een hoge elektriciteitsprijs. De Europese Commissie wil daarbij dat lidstaten van overtollige inkomsten aan consumenten overgeheveld worden.

Integratie in energiesysteem

Als het aan de Europese Commissie ligt komen er ook nieuwe verplichtingen om de integratie van hernieuwbare energie in het energiesysteem te vergemakkelijken en de voorspelbaarheid te verbeteren om energie op te wekken. De Europese beleidsvoerders denken daarbij aan transparantieverplichtingen voor netbeheerders op het gebied van netcongestie en handelstermijnen die dichter bij realtime moeten liggen.

Meer transparantie

Tot slot moet het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) en nationale regelgevende instanties meer bevoegdheden krijgen om toezicht te houden op de integriteit en transparantie van de energiemarkt. De geactualiseerde verordening voor de integriteit en transparantie van de groothandelsmarkt voor energie (REMIT) moet daarbij zorgen voor een betere kwaliteit van gegevens en een grotere rol van ACER bij onderzoeken naar grensoverschrijdende gevallen van mogelijk marktmisbruik.

Vervolgstappen

De door de Europese Commissie voorgestelde hervorming zal nu door het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie – met daarin premiers en ministers van de individuele EU-lidstaten – moeten worden besproken en goedgekeurd voordat ze in werking kan treden.

Bron: Solarmagazine.nl, 16 maart 2023

‍